KUSH PO I THËRRET SHPIRTAT?
“Ishim tubuar të gjitha shoqet e mëhallës dhe filluan të bisedojnë ashtu dhe kështu bëhet kjo punë. Flitnin për thirrjen e shpirtave. Të gjithave u interesontsi ta gjenin fatin e vet, emrin, dhe gjëra të tjera. Me ta thënë të drejtën unë jam frikacake kur janë në pyetje gjërat e këtilla, por..."SHPIRTAT
Derisa isha duke i bërë ca punë në shtëpi, një ditë cingëroi zilja e derës. Hapa derën, dhe para meje qëndronte një djalosh me shikim të humbur, që ende s'i kishte mbushur të njëzetat. I tëri ishte i veshur në të zeza. Në bluzë i shkruante "Hells Angels" (engjujt e ferrit), në unazë e kishte një kafkë të argjendtë dhe në qafë një medalion, në të cilin gjendej ylli pesërrembësh i kthyer me majë poshtë. "Je ti Arbeni" më pyeti. "Po", iu përgjigja. "Kam dëgjuar se merresh me thírrjen e shpirtave dhe magji". "Jo, nuk dij se ku paske dëgjuar për këtë", i thashë ""unë vetëm shkruaj për këso giëra". "Nejse" - ma ktheu - "njëjtë është, kryesorja po merresh me to. Të ftoj të shkoimë te një mik imi. Ke për të parë atë që s'ke parë kurrë". "Në lidhje me çka?", e pyeta. Specialitet e kemi thirrjen e shpirtave,dhe jo veç të atyre. Nëse dëshiron t'i shohësh gjërat si levitojnë rreth dhomës eja me mua."
"Jo", i thashë - "pa ditur se me kënd prej "atyre" kam punë. Megjithatë, shkruaji përvojat tuaja dhe të shokëve dhe m'i dërgo. Ndoshta atëherë do të vij". Iku dhe nuk u kthye më. Si duket nuk i pëlqeu përgjigja ime, edhe pse qe sa kohë e pres të vijë.
Këtu, dua ta shtjelloj një temë që pak a shumë ka të bëjë me rininë e cila, pos argëtimeve të përditshme që i kanë, prej kurreshtjes ose prej detyrimit nga ana e shoqërisë, ka hyrë në një fushë që, jo vetëm që nuk ka dobi prej saj por mund të lë edhe çrregullime psikike që mund ta përcjellin individin gjatë tërë jetës së vet. Thirrja e shpirtave nuk është lojë, sepse së pari nuk mund të thirret asnjë shpirt i ndonjë të vdekuri. Ata që kanë shkuar është e pamundur që të kthehen e të komunikojnë me të këndejshmen. E vetmja gjë që mund të ndodh është hapja e kanalit mes botave, i cili pastaj shfrytëzohet nga forcat e errëta ose nga qeniet tjera, për të cilat nuk mund të them se janë hyjnore. Kështu ata që hapin "derën", nuk kanë punë me qeniet e sferave të larta por, siç do të thoshte Danteja, me qeniet e niveleve të nëntokës. Që të mos kaloj në temë tjetër, më poshtë lexoni për përvojat e një studenti dhe të një ish studenteje e më pas do t'i kthehem temës në fjalë.
RASTI I PARË
"Pasi që erdha prej ushtrisë, u mblidhnim shoqëria gati çdo natë për ta hequr mallin. Një mbrëmje u mblodhëm unë, dy shoqe dhe dy të afërme. Ato kishin ardhur për një qëllim të caktuar, për t'i thirrur shpirtat, e meqenëse vetë frikoheshin, kishin përgatitur planin që të jem atë natë edhe unë aty, si mashkull i vetëm, që të kishin ato njëfarë sigurie.
Më detyruan edhe mua të hyj në atë lojë duke më thënë: "Hajde, hajde edhe ti, apo ndoshta po frikohesh..." Ato filluan me komunikimin në stilin: "I lutem shpirtit X…" kur befas gota filloi të lëvizë. Nuk iu besojsha, duke i akuzuar se janë duke bërë shaka. Rradhën e kish një shoqe e imja. Kur mori përgjigjen e duhur, u zverdh fare dhe s'i kish mbetur një grusht fytyrë. Aty kam pare se si zverdhet njeriu në fytyrë, kështu që e mora këtë gjë seriozisht. Vendosa gishtin dhe shikoja gotën mos ndoshta është duke e lëvizur shoqja ime. Nuk ishte ashtu si menodja. Befas, gota fillo lëvizte sikur ta drejtonte një dore padukshme. E kam pyetur për mjaftë gjëra shpirtin që e thirrën ato vajza dhe lirisht mund të them se gjërat që më janë parashikuar atëbotë, sot janë përmbushur pak më shumë se gjysma e tyre. Pasi i hoqëm gishtat, vajzat i thanë edhe disa dua, më duket 'elhamin dhe kulhuvallahun'. Kjo është e tëra dhe kam thënë më kurrë s'do të bëj ndonjë gjë të këtillë."
RASTI I DYTË
"Ishim tubuar të gjitha shoqet e mëhallës te një shoqe e imja për të ndenjur deri në syfyr. Ishte Ramazan, kështu që çdo natë u tubonim dhe me rend shkonim të ndenjim, për çdo mbrëmje te ndonjë shoqe. Kur një mbrëmje filluan të bisedojnë çështu çështu bëhet kjo punë. Flitnin për thirrjen e shpirtave. Të gjithave u interesontsi ta gjenin nafakën e vet, emrin e gjëra të tjera. Me ta thënë të drejtën jam frikacake kur janë në pyetje gjërat e këtilla. Por kur e pashë guximin shoqeve dhe të gjitha ishin të vendosura, edhe unë hyra në lojë me to. Vendosëm tavolinën në mes, i shkruajtëm e i përgatitëm shkronjat. Ora ishte fiks 12, tamam në mesnatë Ato ia nisën të parat. Nuk mund të besoja se kishin rezultat. Tani erdhi radha te unë. Mirëpo nuk dija cilin shpirt ta thërrisja. Atëherë m'u kujtua: i nënës i pat vdekur një dajë i ri dhe vendosa ta thërras atë. E thash duanë që duheshte, dhe fillova t'i lutem atij: "A pranon me m'u përgjegjë?" Gota nuk lëvizte, tentova edhe disa herë, por asgjë. Shoqet më jepnin kurajo e më thonin: "duhet të t'vijë. Të gjitha neve na erdhi, pse te ti vjen askush." Pak kurreshtja, pak inati më bëri të isha e vendosur. Mendoja pse ato patën sukses e unë që nuk kam përgjigje. Kur për moment, gota filloi rrëmbyeshëm lëvizë vetvetiu, sikur kur ta nervozosh dikë.
U tremba në palcë kur lexova përgjigjen: S'mundem me t'u përgjegjë se jam shumë i lodhur. Nuk dij me ta përshkru qysh i kërkova falje. Merre me mend, natën e mirë - m'u përgjigj. Shoqet prap m'u gjuajtën në kokë: hajde tash, e ke edhe dikënd që t'ka vdekur, gjyshin. Unë mendojsha se sa më i vjetër është i ndjeri, është më i lodhshëm. Përkundrazi, t'vjetrit paskan më shumë...atje s'paska rëndësi a je i ri a i vjetër. Gjyshi m'ka vdekë i vjetër, n'moshë. A po pranon- e luta. Përgjigjja ishte: Po. mbesa ime e dashur! Merre me mend. Ai i vjetër dhe m'u përgjegj në këtë mënyrë. Është interesante se në këto gjëra pergjigjet jipen në mënyrë gramatikore. Nuk jipen kështu, thjesht. Edhe unë vazhdova ta pyes, por më shumë më interesonte për vëllain. Ishte koha e regjistrimit në fakultet dhe e pyeta, pasi që veç isha në fakultet e pata ardhë për pushim. Po - u përgjigj gjyshi - ke për ta kryer, por vonë. Ke për ta ndërprerë për një kohë por do ta përfundosh. Vëllai do të pranohet dhe do ta kryejë në afat rekord pasi që është shumë i zgjuar. Ashtu dhe ndodhi. Vëllai kreu fakultetin në afatin rekord, e unë - ende mbeta në vitin e tretë, pasi njëherë i kam ndërprerë studimet. Pastaj mora edhe mjaft përgjigje tjera në pyetjet e mija. Në fund e falënderova dhe desha ta çoj gotën, kur prap filloi të ecë. "Natën e mirë, mbesa ime e dashur!" Ka qenë kjo... krejt jemi befasuar. Kjo natë më ka lënë përshtypje shumë. Në shtëpi i tregova nënës. Për pushim na erdhën të afërmet, moshataret e mija. Iu tregova për ndodhinë time, ku prap së bashku provuam disa herë, por pa sukses! Njeriu ndonjëherë, kur t'i shpjegosh për këto gjëra, i zë këto punë si hajgare, por unë nuk do të thosha…"
***
Personat, që lexuat përvojën e tyre, poashtu thanë se jo vetëm që nuk do ta përsërisin këtë ritual, por edhe se, atë natë nuk do ta harrojnë më kurrë. Këtë "hobi" të pazakonshëm edhe sot e kësaj dite, aty këtu, e praktikojnë të rinjtë kurreshtarë. Ata i luten fantazmave a hijeve me shpresë se do të njohin diç më shumë për atë botë dhe siç e pamë rnë lart, se do t'i marrin përgjigjet në pyetjet si: kush do të jetë i dashuri im, si do të kaloj në shkollë e të ngjashme. Pak a shumë të gjitha këto pyetje janë të padjallëzuara, mirëpo mënyra me të cilën vashat e djelmoshat dëshirojnë të vijnë deri te përgjigj ja nuk është edhe aq e padjallëzuar.
Mënyrat e komunikimit me "ata", që kush e din se kush janë, janë të shumta, por nuk do t'i ceki, për shkak se do të ishin praktikuar menjëherë nga ndonjë lexues i "parehatshëm, duhet respektuar thënien e vjetër që thotë se kurreshtja vret. Mund të them se mënyra më e popullarizuar e thirrjes se shpirtave është ajo me ndihmën e gotës, që ka qene dhe është duke u praktikuar më së shumti ndër të rinjtë, duke filluar prej shkollarëve, studentëve e deri te grupet (më së shumti të vajzave) nëpër shtëpi, kuptohet. kur janë vetëm. Të gjitha këto fillojne si argëtim, që nxitet prej kuneshtjes, por ka edhe disa raste kur më vonë disa prej praktikuesve fillojnë të besojne verbërisht në to, ashtu që pas një kohe nuk mund ta bëjne asnjë hap më tutje pa ndihmën ose këshillën e "shpirtit të vet". Arsyet më të shumta të praktikuesve të thirrjes së shpirtave janë se ata nuk janë të varur nga ato seanca, por këtë e bëjnë ngase lëvizja e mistershme e gotës që jep përgjigje u duket interesante dhe ngazëllyese. Një ditë kur vashave a djelmoshave iu bëhet i mërzitshëm ky lloj rituali, atëherë shkojnë më tej dhe hyjnë në rrethin qendror të Dantes.
Të tërhequr pas këtyre gjërave, ata fillojnë të veprojnë dhe të kryejnë rituale të tjera. Për t'i arritur qëllimet e veta dhe për ta shuar etjen e lakmisë ata fillojnë ta kryejnë ndonjë ritual të magjepsjes që "rastësisht" e ka i dëgjuar nga ndonjë plakë a ndokush tjetër... Kështu, duke mos qenë i vetëdijshëm se ç'është duke bërë dhe se ndoshta merr dikënd në qafë, ai hyn thellë e më thelle në një lojë që udhëhiqet ndoshta nga dora e padukshme e vet djallit. Duke u marë intenzivisht me hobin e këtillë, dalëngadalë personi izolohet prej rrethit të vet. Në shumicën e rasteve me këto gjëra nuk shkojnë aq larg sepse shpejt bie interesimi për këtë dukuri, për shkak të asaj se të rinjtë kanë gjëra të tjera në mend. Por atyre që mbesin të ngujuar e të lidhur me këtë gjë, iu nevojitet ndihma qoftë ajo e prindëve apo e ndonjë eksperti. Të rinjtë që lëshohen në kontakte me fantazma dhe nuk e ndërpresin këtë veprimtari, hyjnë në fushën e magjisë së zezë, ku format më të këqija janë sakrifikimet e kafshës shtëpiake (sidomos gjelat). Njeriu i tillë mund të kalojë në psikopati dhe bëhet aq i pasigurtë sa që t vështirë e ka t'i kthehet jetës së përditshme, pastaj nuk janë në gjendje të lirohen prej frikave të përfituara nëpër seanca. Bota e tyre nuk është e përditshmja e jonë, kështu që tjetërsohen prej familjes, shoqërsë dhe krijojnë një botë të vetën me lidhje të shkëputura të realitetit.
Megjithse shumica e të rinjëve e bënë këtë nga kureshtja, dëshira për njëllojë aventure, "lojërat me gota" të filluara në ndonjë dhomë të errësuar, mund të shkaktojnë çrregullime serioze psikike te individi, e që si pasojë mund të mos shërrohet gjithë jetën. E para që duhet bërë është vetëdijësimi se thirrja e shpirtave është hapi i parë i varësisë prej operacioneve të magjisë dhe magjepsjes të cilat nuk janë asgjë tjetër pos ndikimi në vullnetin e lirë të tjetërkujt, ndërsa njeriu që ka pak ndërgjegje nuk mund të hyjë në këtë lojë.
“Ishim tubuar të gjitha shoqet e mëhallës dhe filluan të bisedojnë ashtu dhe kështu bëhet kjo punë. Flitnin për thirrjen e shpirtave. Të gjithave u interesontsi ta gjenin fatin e vet, emrin, dhe gjëra të tjera. Me ta thënë të drejtën unë jam frikacake kur janë në pyetje gjërat e këtilla, por..."SHPIRTAT
Derisa isha duke i bërë ca punë në shtëpi, një ditë cingëroi zilja e derës. Hapa derën, dhe para meje qëndronte një djalosh me shikim të humbur, që ende s'i kishte mbushur të njëzetat. I tëri ishte i veshur në të zeza. Në bluzë i shkruante "Hells Angels" (engjujt e ferrit), në unazë e kishte një kafkë të argjendtë dhe në qafë një medalion, në të cilin gjendej ylli pesërrembësh i kthyer me majë poshtë. "Je ti Arbeni" më pyeti. "Po", iu përgjigja. "Kam dëgjuar se merresh me thírrjen e shpirtave dhe magji". "Jo, nuk dij se ku paske dëgjuar për këtë", i thashë ""unë vetëm shkruaj për këso giëra". "Nejse" - ma ktheu - "njëjtë është, kryesorja po merresh me to. Të ftoj të shkoimë te një mik imi. Ke për të parë atë që s'ke parë kurrë". "Në lidhje me çka?", e pyeta. Specialitet e kemi thirrjen e shpirtave,dhe jo veç të atyre. Nëse dëshiron t'i shohësh gjërat si levitojnë rreth dhomës eja me mua."
"Jo", i thashë - "pa ditur se me kënd prej "atyre" kam punë. Megjithatë, shkruaji përvojat tuaja dhe të shokëve dhe m'i dërgo. Ndoshta atëherë do të vij". Iku dhe nuk u kthye më. Si duket nuk i pëlqeu përgjigja ime, edhe pse qe sa kohë e pres të vijë.
Këtu, dua ta shtjelloj një temë që pak a shumë ka të bëjë me rininë e cila, pos argëtimeve të përditshme që i kanë, prej kurreshtjes ose prej detyrimit nga ana e shoqërisë, ka hyrë në një fushë që, jo vetëm që nuk ka dobi prej saj por mund të lë edhe çrregullime psikike që mund ta përcjellin individin gjatë tërë jetës së vet. Thirrja e shpirtave nuk është lojë, sepse së pari nuk mund të thirret asnjë shpirt i ndonjë të vdekuri. Ata që kanë shkuar është e pamundur që të kthehen e të komunikojnë me të këndejshmen. E vetmja gjë që mund të ndodh është hapja e kanalit mes botave, i cili pastaj shfrytëzohet nga forcat e errëta ose nga qeniet tjera, për të cilat nuk mund të them se janë hyjnore. Kështu ata që hapin "derën", nuk kanë punë me qeniet e sferave të larta por, siç do të thoshte Danteja, me qeniet e niveleve të nëntokës. Që të mos kaloj në temë tjetër, më poshtë lexoni për përvojat e një studenti dhe të një ish studenteje e më pas do t'i kthehem temës në fjalë.
RASTI I PARË
"Pasi që erdha prej ushtrisë, u mblidhnim shoqëria gati çdo natë për ta hequr mallin. Një mbrëmje u mblodhëm unë, dy shoqe dhe dy të afërme. Ato kishin ardhur për një qëllim të caktuar, për t'i thirrur shpirtat, e meqenëse vetë frikoheshin, kishin përgatitur planin që të jem atë natë edhe unë aty, si mashkull i vetëm, që të kishin ato njëfarë sigurie.
Më detyruan edhe mua të hyj në atë lojë duke më thënë: "Hajde, hajde edhe ti, apo ndoshta po frikohesh..." Ato filluan me komunikimin në stilin: "I lutem shpirtit X…" kur befas gota filloi të lëvizë. Nuk iu besojsha, duke i akuzuar se janë duke bërë shaka. Rradhën e kish një shoqe e imja. Kur mori përgjigjen e duhur, u zverdh fare dhe s'i kish mbetur një grusht fytyrë. Aty kam pare se si zverdhet njeriu në fytyrë, kështu që e mora këtë gjë seriozisht. Vendosa gishtin dhe shikoja gotën mos ndoshta është duke e lëvizur shoqja ime. Nuk ishte ashtu si menodja. Befas, gota fillo lëvizte sikur ta drejtonte një dore padukshme. E kam pyetur për mjaftë gjëra shpirtin që e thirrën ato vajza dhe lirisht mund të them se gjërat që më janë parashikuar atëbotë, sot janë përmbushur pak më shumë se gjysma e tyre. Pasi i hoqëm gishtat, vajzat i thanë edhe disa dua, më duket 'elhamin dhe kulhuvallahun'. Kjo është e tëra dhe kam thënë më kurrë s'do të bëj ndonjë gjë të këtillë."
RASTI I DYTË
"Ishim tubuar të gjitha shoqet e mëhallës te një shoqe e imja për të ndenjur deri në syfyr. Ishte Ramazan, kështu që çdo natë u tubonim dhe me rend shkonim të ndenjim, për çdo mbrëmje te ndonjë shoqe. Kur një mbrëmje filluan të bisedojnë çështu çështu bëhet kjo punë. Flitnin për thirrjen e shpirtave. Të gjithave u interesontsi ta gjenin nafakën e vet, emrin e gjëra të tjera. Me ta thënë të drejtën jam frikacake kur janë në pyetje gjërat e këtilla. Por kur e pashë guximin shoqeve dhe të gjitha ishin të vendosura, edhe unë hyra në lojë me to. Vendosëm tavolinën në mes, i shkruajtëm e i përgatitëm shkronjat. Ora ishte fiks 12, tamam në mesnatë Ato ia nisën të parat. Nuk mund të besoja se kishin rezultat. Tani erdhi radha te unë. Mirëpo nuk dija cilin shpirt ta thërrisja. Atëherë m'u kujtua: i nënës i pat vdekur një dajë i ri dhe vendosa ta thërras atë. E thash duanë që duheshte, dhe fillova t'i lutem atij: "A pranon me m'u përgjegjë?" Gota nuk lëvizte, tentova edhe disa herë, por asgjë. Shoqet më jepnin kurajo e më thonin: "duhet të t'vijë. Të gjitha neve na erdhi, pse te ti vjen askush." Pak kurreshtja, pak inati më bëri të isha e vendosur. Mendoja pse ato patën sukses e unë që nuk kam përgjigje. Kur për moment, gota filloi rrëmbyeshëm lëvizë vetvetiu, sikur kur ta nervozosh dikë.
U tremba në palcë kur lexova përgjigjen: S'mundem me t'u përgjegjë se jam shumë i lodhur. Nuk dij me ta përshkru qysh i kërkova falje. Merre me mend, natën e mirë - m'u përgjigj. Shoqet prap m'u gjuajtën në kokë: hajde tash, e ke edhe dikënd që t'ka vdekur, gjyshin. Unë mendojsha se sa më i vjetër është i ndjeri, është më i lodhshëm. Përkundrazi, t'vjetrit paskan më shumë...atje s'paska rëndësi a je i ri a i vjetër. Gjyshi m'ka vdekë i vjetër, n'moshë. A po pranon- e luta. Përgjigjja ishte: Po. mbesa ime e dashur! Merre me mend. Ai i vjetër dhe m'u përgjegj në këtë mënyrë. Është interesante se në këto gjëra pergjigjet jipen në mënyrë gramatikore. Nuk jipen kështu, thjesht. Edhe unë vazhdova ta pyes, por më shumë më interesonte për vëllain. Ishte koha e regjistrimit në fakultet dhe e pyeta, pasi që veç isha në fakultet e pata ardhë për pushim. Po - u përgjigj gjyshi - ke për ta kryer, por vonë. Ke për ta ndërprerë për një kohë por do ta përfundosh. Vëllai do të pranohet dhe do ta kryejë në afat rekord pasi që është shumë i zgjuar. Ashtu dhe ndodhi. Vëllai kreu fakultetin në afatin rekord, e unë - ende mbeta në vitin e tretë, pasi njëherë i kam ndërprerë studimet. Pastaj mora edhe mjaft përgjigje tjera në pyetjet e mija. Në fund e falënderova dhe desha ta çoj gotën, kur prap filloi të ecë. "Natën e mirë, mbesa ime e dashur!" Ka qenë kjo... krejt jemi befasuar. Kjo natë më ka lënë përshtypje shumë. Në shtëpi i tregova nënës. Për pushim na erdhën të afërmet, moshataret e mija. Iu tregova për ndodhinë time, ku prap së bashku provuam disa herë, por pa sukses! Njeriu ndonjëherë, kur t'i shpjegosh për këto gjëra, i zë këto punë si hajgare, por unë nuk do të thosha…"
***
Personat, që lexuat përvojën e tyre, poashtu thanë se jo vetëm që nuk do ta përsërisin këtë ritual, por edhe se, atë natë nuk do ta harrojnë më kurrë. Këtë "hobi" të pazakonshëm edhe sot e kësaj dite, aty këtu, e praktikojnë të rinjtë kurreshtarë. Ata i luten fantazmave a hijeve me shpresë se do të njohin diç më shumë për atë botë dhe siç e pamë rnë lart, se do t'i marrin përgjigjet në pyetjet si: kush do të jetë i dashuri im, si do të kaloj në shkollë e të ngjashme. Pak a shumë të gjitha këto pyetje janë të padjallëzuara, mirëpo mënyra me të cilën vashat e djelmoshat dëshirojnë të vijnë deri te përgjigj ja nuk është edhe aq e padjallëzuar.
Mënyrat e komunikimit me "ata", që kush e din se kush janë, janë të shumta, por nuk do t'i ceki, për shkak se do të ishin praktikuar menjëherë nga ndonjë lexues i "parehatshëm, duhet respektuar thënien e vjetër që thotë se kurreshtja vret. Mund të them se mënyra më e popullarizuar e thirrjes se shpirtave është ajo me ndihmën e gotës, që ka qene dhe është duke u praktikuar më së shumti ndër të rinjtë, duke filluar prej shkollarëve, studentëve e deri te grupet (më së shumti të vajzave) nëpër shtëpi, kuptohet. kur janë vetëm. Të gjitha këto fillojne si argëtim, që nxitet prej kuneshtjes, por ka edhe disa raste kur më vonë disa prej praktikuesve fillojnë të besojne verbërisht në to, ashtu që pas një kohe nuk mund ta bëjne asnjë hap më tutje pa ndihmën ose këshillën e "shpirtit të vet". Arsyet më të shumta të praktikuesve të thirrjes së shpirtave janë se ata nuk janë të varur nga ato seanca, por këtë e bëjnë ngase lëvizja e mistershme e gotës që jep përgjigje u duket interesante dhe ngazëllyese. Një ditë kur vashave a djelmoshave iu bëhet i mërzitshëm ky lloj rituali, atëherë shkojnë më tej dhe hyjnë në rrethin qendror të Dantes.
Të tërhequr pas këtyre gjërave, ata fillojnë të veprojnë dhe të kryejnë rituale të tjera. Për t'i arritur qëllimet e veta dhe për ta shuar etjen e lakmisë ata fillojnë ta kryejnë ndonjë ritual të magjepsjes që "rastësisht" e ka i dëgjuar nga ndonjë plakë a ndokush tjetër... Kështu, duke mos qenë i vetëdijshëm se ç'është duke bërë dhe se ndoshta merr dikënd në qafë, ai hyn thellë e më thelle në një lojë që udhëhiqet ndoshta nga dora e padukshme e vet djallit. Duke u marë intenzivisht me hobin e këtillë, dalëngadalë personi izolohet prej rrethit të vet. Në shumicën e rasteve me këto gjëra nuk shkojnë aq larg sepse shpejt bie interesimi për këtë dukuri, për shkak të asaj se të rinjtë kanë gjëra të tjera në mend. Por atyre që mbesin të ngujuar e të lidhur me këtë gjë, iu nevojitet ndihma qoftë ajo e prindëve apo e ndonjë eksperti. Të rinjtë që lëshohen në kontakte me fantazma dhe nuk e ndërpresin këtë veprimtari, hyjnë në fushën e magjisë së zezë, ku format më të këqija janë sakrifikimet e kafshës shtëpiake (sidomos gjelat). Njeriu i tillë mund të kalojë në psikopati dhe bëhet aq i pasigurtë sa që t vështirë e ka t'i kthehet jetës së përditshme, pastaj nuk janë në gjendje të lirohen prej frikave të përfituara nëpër seanca. Bota e tyre nuk është e përditshmja e jonë, kështu që tjetërsohen prej familjes, shoqërsë dhe krijojnë një botë të vetën me lidhje të shkëputura të realitetit.
Megjithse shumica e të rinjëve e bënë këtë nga kureshtja, dëshira për njëllojë aventure, "lojërat me gota" të filluara në ndonjë dhomë të errësuar, mund të shkaktojnë çrregullime serioze psikike te individi, e që si pasojë mund të mos shërrohet gjithë jetën. E para që duhet bërë është vetëdijësimi se thirrja e shpirtave është hapi i parë i varësisë prej operacioneve të magjisë dhe magjepsjes të cilat nuk janë asgjë tjetër pos ndikimi në vullnetin e lirë të tjetërkujt, ndërsa njeriu që ka pak ndërgjegje nuk mund të hyjë në këtë lojë.